Noord-Peru

Amerika, week 50: 11- 17 juni 2007

In het noorden van Peru zijn veel ruïnes gevonden van culturen die hier leefden lang voor de Inka’s, en deze week hebben we er een paar bezocht. Misschien niet zo beroemd als Machu Picchu, en lang niet zo toeristisch als de Heilige Vallei, maar wel vreselijk mooi. Zie ook het info-stukje over pre-inca culturen. We hoopten dat het verder noordwaarts wat mooier weer zou zijn (dichter bij de evenaar, immers), maar dat valt vooralsnog tegen – ook in Trujillo en Chiclayo is het ’s avonds flink fris. We eindigen de week aan het strand van Máncora, waar we Wims 50e verjaardag vieren – daar is het wel lekker zomerweer. Dit is bijna het eind van onze reis door Peru, en we beginnen ons ook voor te bereiden op het Familieavontuur door Ecuador. Maar volgende week eerst nog zelfstandig door Ecuador, op weg naar Quito.

Zondag 17 juni: Trujillo, bezoek Chan Chan

Het is vaderdag vandaag, ook in Peru wordt dat gevierd, en Litty heeft een kleurrijke tekening gemaakt voor Wim. We ontbijten lekker met verse broodjes op het terras voor ons huisje. Daarna gaan we naar de opgravingen van Chan Chan. Het is een giga-terrein, van zo’n 20 km², waar je op 4 plaatsen iets kunt bezoeken. Chan Chan was het centrum van de Chimu-cultuur, een cultuur die bestond tot de Inka’s het gebied inlijfden.

Met de lokale bus gaan we naar het paleis van Tschudi (een Duitse naam, genoemd naar de archeoloog die hier werkte): een reusachtig zandkasteel, met mooie reliëfs op de muren, heel indrukwekkend. Het is heel anders dan bij de Inka-cultuur. Geen steen maar adobe, en in die zachte adobe konden natuurlijk heel makkelijk versieringen worden gemaakt. Ook zien we houten beelden in nissen. In deze droge omgeving kunnen houten beelden heel lang goedblijven.

Van het paleis lopen we naar het museum van Chan Chan. Dit heeft een aantal reconstructies van graven en werkplaatsen maar bevat verder niet veel bijzonderes. Het is wel een geschikte plek om op de binnenplaats ons brood op te eten.

Met een taxi gaan we naar attractie nummer 3: de tempel Arco Iris, genoemd naar regenboog-achtige wezens in de reliëfs. Dit is de tempel met de best bewaarde reliefs. Hij staat aan de rand van de stad met enig groen er omheen. Wellicht is dat de oorzaak dat er hier ineens verschillende soorten vogelds rondliegen. We zien onder andere een uil, een prachtige rood met zwarte vogel en een vogel die er uitziet als een overmaatse kolibri.

Van deze tempel gaan we met een collectivo tot een kruispunt in de buurt van het vierde en laatste stukje terrein: weer een religieus platform, ook met reliëf-versiering. Er zijn overal wel andere toeristen, maar het loopt niet storm – ook staan nergens stalletjes met alpaca-truien of aardewerk.

Bij elke lokatie is een wachter met een paar honden, meestal een ‘gewone’ hond en een ‘kale Peruaanse’: een Peruaanse hondensoort zonder (lange) haren – deze zagen we voor het eerst in de dierentuin van Lima.

Het is de hele dag bewolkt, de zon breekt niet echt door – toch lopen we vanuit de bus in Huanchaco meteen door naar het strand – we vinden paarse krabben, en een mooie zee-egel.

Wim wil graag de pier op, daar zijn allerlei mensen aan het vissen. Ook Johan koopt voor een paar sol een ‘hengeltje’ (blokje hout met vislijn en twee haakjes, plus een zakje levend aas). Hij is vastbesloten een visje te vangen, maar als de lijn strak staat, blijkt dat hij een flink stuk zeewier aan de haak heeft. Nog maar eens proberen – Wim gooit het aas uit, maar dan komt alles klem te zitten aan de pier – zo eindigt ons hengelavontuur zonder vis.

Dan gaan we maar een visje eten in een restaurantje aan het strand. Litty heeft er geen zin in, maar de anderen proberen een ceviche, het nationale gerecht van Peru: vis die is klaargemaakt in citroen. Het is nog licht als we terugkomen bij ons huisje – tijd om gezellig nog een spelletje te doen.

Maandag 18 juni: Trujillo, bezoek Tempels van de Zon en de Maan

Weer een bewolkte, frisse dag – we ontbijten maar binnen vandaag. Daarna rijden we met de bus naar het centrum van Trujillo. Eerst kopen we brood en regelen we buskaartjes voor de reis van morgen, dan gaan we met een taxi naar de ruïnes van de Zon en de Maan. Niet van de Chimu, zoals Chan Chan, maar van een nog oudere cultuur, de Moche. Van de Moche hebben we vele jaren geleden in Nederland al eens een tentoonstelling gezien: schitterend aardewerk. Nu zien we dat ze ook mooi konden bouwen. Twee piramide-vormige bouwwerken die in de loop der eeuwen steeds zijn uitgebreid.

Bij de piramide van de maan zijn de opgravingen in volle gang. De muren zijn versierd met allerlei figuren – toch een heel stuk mooier om te bekijken dan de ‘strakke’ muren van de Inka-bouwwerken! Die figuren zij nog beschilderd in felle kleuren ook. In de stukken waar de restauratie al voltooid is krijg je een goede indruk hoe kleurrijk zo'n tempel wel geweest moet zijn. Bij de tempel van de maan zijn ze nu 16 jaar bezig met opgravingen (en ze zijn nog láng niet klaar!);

De tempel van de zon is nog veel groter dan de temple van de maan en ligt nog grotendeels onder het zand – die kun je verder niet bezoeken. Kom over 20 jaar maar terug, zegt de gids – wie weet hoe het er dan uitziet. Ook bij deze tempels zien we weer Peruaanse haarloze honden. Het zijn maar rare wezens. Ook de Inca's schijnen ze al als huisdier te hebben gehouden.

Met twee colectivo’s na elkaar rijden we terug naar Huanchaco. Litty en Johan spelen langs de vloedlijn (en krijgen dan natuurlijk een natte broek…, Johan verzamelt een tiental paarse zee-egels, en Wim maakt zich zorgen omdat hij zijn mobiele telefoon kwijt is – verloren? gestolen? Dankzij de mevrouw van de receptie (die Wims nummer belt), vinden de kinderen het toestel gelukkig terug – het was nota bene in Wims bergschoen gegleden! Dat scheelt weer een tochtje naar het politiebureau! Nog even langs het strand waar we een grote vogel zien. Later komen we er achter dat dit een Jan van Gent is (er zullen nog veel meer volgen), In een restaurantje waar veel surfers komen eten we ons avondeten.

Dinsdag 19 juni: busreis van Trujillo naar Chiclayo

We beginnen de dag rustig, ontbijt op de kamer (buiten is het helaas nog te fris), en dan de tassen inpakken. Om half negen lopen we naar de weg – daar schrikken we even, want er is geen enkele taxi te zien, en als er eentje komt blijkt die al vol te zijn. Een bus en een colectivo laten we voorbijgaan – dat is echt te lastig met de grote bagage. Na een paar minuten komt er dan toch een taxi, die ons snel om het centrum van Trujillo heen naar het busstation brengt. Om half 10 gaat onze bus, weer een mooie dubbeldekker maar zonder service; nu ja, we hebben natuurlijk wel drankjes en snacks, maar die komen uit de eigen rugzak.

Het landschap is nog steeds dorre woestijn, met af en toe een stuk groene landbouwgrond. Na 3 uur komen we in Chiclayo bij het busstation.

Volgens onze reisgids zijn we hier vlak bij het centrum, dus we willen geen taxi. Het eerste hotel waar we kijken ligt aan het centrale plein, maar heeft alleen kamers aan de straatkant en dat lijkt ons té rumoerig. Dus lopen we iets verder, en komen dan in een rustiger hotel, met een grote kamer in twee gedeelten (2 en 3 bedden). We zetten onze spullen neer en gaan dan brood eten op het plein. Het lijkt hier wel wat op Arequipa: ook te druk (vindt Wim), leuke winkels (vindt Litty) en restaurantjes voor taart en ijs. In een winkeltje met zuivel uit Cajamarca (een stad in noord-Peru waar wij niet naar toe gaan) kopen we kaas en biologische yoghurtdrank, en dan vinden we zelfs een soort warenhuis, met onderin een restaurant. Daar gaan we eten.

Woensdag 20 juni: Chiclayo, naar Túcume

Vandaag gaan we naar Túcume, een ruïnestad van 1000 jaar oud, die bestaat uit 26 piramides die gebouwd zijn van adobe-stenen. Busjes naar Túcume vertrekken vanaf de noordkant van Chiclayo – een taxi brengt ons bij de ‘parador’ (halte). Het busje gaat naar het moderne Túcume, waar we op de markt nog wat brood en koek kopen voordat we met een volgende taxi naar de ruïnes gaan. Het is wel een beetje taxi in – taxi uit zo, maar deze korte ritjes kosten 2 of 3 sol, en het gaat toch een stuk sneller dan lopen.

Bij de ruïnes is een klein museum, met reconstructies en maquettes, en enkele vondsten (deels replica’s). In Túcume zijn ook mooie muurreliëfs gevonden, zoals in de Tempel van de Maan bij Trujillo, maar in het echt kun je die hier niet zien – de piramides zelf zijn alleen vanaf de buitenkant te zien. Het is wel een schitterend terrein, de piramides zijn deels vergaan (door wind en regen, vooral in tijden van El Niño), daardoor lijken het wel natuurlijke rotsheuvels.

Er is een pad naar een hoge mirador, met schitterend uitzicht over de piramides en wijde omgeving. Er zijn ook veel gieren, een hagedisje (dat aan het vervellen is), en allerlei kleinere vogeltjes waaronder spotlijsters (mocking bird). Dat zijn de vogels hier op de foto. Ze zijn bekend vanwege het feit dat ze Vandaag is het een warme dag, eigenlijk te warm om in de zon te lopen (vinden vooral Litty en Anneke; Wim geniet van het lekkere weer), maar gelukkig gaat het wandelpad grotendeels in de schaduw onder naaldbomen.

Na een uitgebreide rondwandeling en lunch in het ‘amfitheater’ (blijkbaar worden hier veel meer bezoekers verwacht dan er vandaag zijn), gaan we terug naar het dorpje Túcume: in een motortaxi, past best want Litty en Johan mogen achterop zitten! Bij Túcume staat al een combi-busje klaar om ons terug te brengen naar Chiclayo.

Later op de middag gaan we in Chiclayo nog weer de straat op. We lopen naar de markt, waar we ons verbazen over een stalletje met glazen potten in allerlei maten (lege potten van levensmiddelen, het lijkt wel of ze de inhoud van de glasbak hier verkopen). Ook zijn er stalletjes waar pure chocolade verkocht wordt: cacao wordt met een molentje tot pasta verwerkt, je kunt een schijfje pasta kopen (om zelf chocolademelk van te maken), maar er zijn ook chocoladetoffees, die proberen wij – lekker! Later kopen we ook nog een stukje King Kong, een lokale lekkernij – ook wel lekker!

Donderdag 21 juni: Chiclayo, naar Lambayeque

Vanuit Chiclayo kun je allerlei dagtochtjes maken naar terreinen die vergelijkbaar zijn met Túcume, maar wij kiezen vandaag voor een museum-dag: in het plaatsje Lambayeque zijn twee musea met vondsten van de verschillende culturen uit deze streek. Lambayeque ligt dezelfde kant op als Túcume, dus we rijden weer langs diverse rijst-‘molino’s’, waar rijstkorrels gepeld worden; langs de weg liggen de korrels op stukken plastic te drogen, voordat ze in grote zakken worden gepakt. We zien ook mensen op het land aan het werk: soms met een moderne machine, maar ook zien we mensen bezig die met de hand bundels aren hard tegen de grond slaan, om de graankorrels er uit te halen.

In Lambayeque worden we door het combi-busje afgezet bij het museum van een archeoloog die hier vorige eeuw veel werk verricht heeft. Volgens de reisgids voornamelijk een verzameling aardewerk, maar er is veel meer te zien en een en ander wordt ook toegelicht met tekeningen en poppen: hoe de piramides gebouwd werden, de ‘geneeskunst’ (met behulp van hallucinerende San Pedro-cactus), het vissen (met riet-bootjes zoals we bij Huanchaco zagen), het weven en pottenbakken. En dan is er nog de kelder, vol gouden voorwerpen, schitterend!

Na een korte pauze op een pleintje, gaan we naar het tweede museum, over de koninklijke tombes van Sipán. Hiervan hadden we in de dierentuin van Lima al een reconstructie gezien, maar hier is het nog veel mooier en uitgebreider. Werkelijk ongelooflijk, hoe dit nog maar zo recent gevonden is (vanaf 1987), en hoeveel moois er gevonden is. De tentoonstelling volgt een beetje de volgorde zoals een en ander gevonden is, zodat je ook een beetje de opwinding kunt meevoelen van de ontdekkers: eerst het graf van een soldaat die de wacht houdt over het koninklijke graf, dan een verzameling grafgiften, het dak van het graf, en daarna de vele sieraden en skeletten in het graf van de Heer van Sipán: bij de vorst waren ook enkele vrouwen, twee lama’s en een hond begraven. Het graf bevond zich op een piramide, zoals bij Trujillo en Túcume, en in diezelfde piramide zijn nog andere graven gevonden – ook daarvan toont het museum de grafvondsten. Na een tijdje duizelt het je wel, van al dat goud en zilver, halssieraden van duizenden minuscule kraaltjes, aardewerk en religieuze voorwerpen, en dan nog meer goud, nog meer zilver – het is gewoon te veel om alles goed te bekijken.

Ook dit museum is berekend op veel meer bezoekers dan er vandaag zijn – er is een mooi plein met huisjes in Inka-stijl, waar wij ons brood eten. Dan lopen we terug naar de weg. Zodra we de weg naderen, worden we aangesproken door een bijrijder van een combi-busje “Chiclayo?!”. Hij sleurt ons mee naar zijn busje, maar de doorgang wordt ons versperd door een bijrijder van een tweede busje, die ons ook graag als klant ziet – jammer voor hem, maar we willen maar met één busje mee. Halverwege de middag zijn we terug bij het hotel. Daar doen de kinderen weer wat schoolwerk, en Wim loopt een rondje door de stad.

Vrijdag 22 juni: busreis van Chiclayo via Piura naar Máncora beach

Na het ontbijt wandelen we naar het busstation, waar om half 10 onze bus vertrekt naar Piura. Een ritje van 3 uur door woestijnachtig landschap, begroeid met kale boompjes en struiken. Bij Piura zien we ook veel katoenplantages – grappig gezicht, al die witte bolletjes aan de struiken.

Vanaf Piura vertrekt een bus naar Loja in Ecuador, maar we gaan eerst een weekend naar de kust, om daar Wims verjaardag te vieren. Helaas is er in Piura weer niet één groot busstation, maar de meeste busmaatschappijen zitten wel vlak bij elkaar, dus we hoeven niet al te ver te zoeken om alvast buskaartjes te regelen voor het vervolg naar Ecuador, en voor vanmiddag naar het strand van Máncora.

We moeten/mogen een uurtje wachten, gelegenheid om wat te eten – tenminste, vooral voor Anneke en Litty want Wim en Johan voelen zich misselijk en hebben geen trek. Ook de rit naar Máncora gaat door weinig boeiend landschap, we zijn wel blij met de One-stations computerspelletjes en MP3-spelers. Het laatste stuk reizen we vlak langs de kust – we zijn hier een uitstekende punt van Peru gepasseerd (het westelijkste punt van Zuid-Amerika), en verder noordwaarts komt hier de warme golfstroom, zodat het zeewater (hopelijk) lang niet zo koud is als bij Lima. In elk geval zijn hier wat strandbestemmingen, zoals bijvoorbeeld Máncora. Even zijn we bang in een druk uitgaanscentrum terecht te komen, maar het is allemaal erg kleinschalig en lang niet druk. We vinden een gezellige kamer rond een groen binnenplaatsje, vlak bij het strand. ’s Avonds vroeg naar bed, want zeker Wim en Johan zijn niet helemaal fit. Johan heeft ook wat verhoging, maar met een paracetamol gaat hij rustig slapen.

Zaterdag 23 juni: Máncora, Wims 50e verjaardag!

Het verslag van vandaag is geschreven door Johan

HHHOOOEEERRRAAA, papa is 50!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Vandaag worden we wakker, we feliciteren Papa. Als we gaan opstaan geven we ‘m een paar kado’s. Litty heeft een tekening gemaakt en mama een theezakje bewerkt tot “early grey”.

Na het ontbijt met vruchtensap en cornflakes gaan we naar het strand. Daar krijgt hij het volgende kado, 50 waterballonnen. Die moeten nog wel eerst in zee gevuld worden en naar papa worden gebracht. Daarna gaan we er mee gooien. Allemaal op papa!!, die truc mislukt, ze knappen bijna allemaal op het zand. Slechts drie knallen op papa.

Voor het middageten gaan we terug naar het huisje, daar is minder zand. Volgende kado, confetti!!!. Als lekker beleg heeft mama een paar porties chocopasta gekocht.

Na het eten gaan papa en mama een stukje over het strand lopen, ze zien blauw-voet-jan-van-genten. Litty en ik blijven bij het huisje en gaan lezen en luieren. Lekker relaxed. Rond zes uur gaan we eten, bij het eten hebben we een kaarsje in de vorm van een 5 en een in de vorm van een 0. Samen……vijftig! Na het eten nemen Litty en mama taart, papa en ik voelen ons niet zo lekker.